Stress

Wanneer is stress gezond of ongezond, en wat kan je eraan doen?

Een korte termijn stress reactie (vechten of vluchten) is een natuurlijk overlevings-mechanisme dat bescherming en prestatie verhoogt bij een dreiging of uitdaging. Het is dus niet zo vreemd dat onderzoek heeft uitgewezen dat deze stress positief kan zijn: het maakt je alerter en helpt je beter te presteren onder bepaalde omstandigheden. Aan de andere kant is het slecht voor je gezondheid om constant stress te ervaren: stress blijkt alleen voordelig te zijn als het van korte duur is. Chronische stress is bijvoorbeeld te merken bij een gebrek aan balans in je leven. Bijvoorbeeld als je veel studeert en geen tijd hebt voor ontspanning of leuke dingen, of de andere symptomen van stress ervaart en deze niet ophouden als de stressor eindigt. Stress kan zich fysiek en mentaal manifesteren, en onderstaande lijst biedt een overzicht van mogelijke symptomen die je bij chronische stress kan ervaren:

  • snel geïrriteerd zijn
  • moeite met concentreren
  • slapeloosheid/ inslaapproblemen
  • snelle, chaotische gedachten
  • gevoelens van hopeloosheid
  • gevoel van controleverlies
  • minder zelfvertrouwen
  • angst en zenuwen
  • verzwakt immuunsysteem
  • meer infecties of ziek zijn
  • moeheid en hoofdpijn
  • veranderingen in eetlust
  • spijsverteringsproblemen
  • hoge bloeddruk en spierpijn

Als deze symptomen blijven bestaan kan dit zorgen voor verslechtering van je mentale en fysieke welzijn, dus je bewust zijn van stress is essentieel. Hieronder staan tips over wat kan je doen tegen (chronische) stress:

  • Eet gezond, drink niet teveel alcohol en zorg voor voldoende beweging
  • Zorg voor een goed slaapritme en maak tijd voor ontspannende activiteiten
  • Deel je zorgen met mensen om je heen en trek aan de bel als je hulp nodig hebt
  • Wees lief voor jezelf, en schakel je innerlijke criticus uit door je bewust te zijn van de dingen die je al hebt gedaan en jezelf te steunen met beloningen en ontspanning.
  • Probeer erachter te komen wat stress veroorzaakt, en bedenk hoe je hier mee om kunt gaan: kijk eens hoe hoog je de lat hebt gelegd voor jezelf, en vraag je af of deze realistisch is op dit moment. Vaak bepaalt hoe je over iets denkt wat je voelt en doet: kan je hier nog iets in veranderen om jezelf te helpen? (kijk eens in het schema hieronder voor een voorbeeld)
  • Wees je bewust van denkfouten bij stress, en probeer een ander perspectief te vinden
Stress

Denkfouten

Wanneer je gestrest bent, begin je soms te denken op manieren die denkfouten genoemd worden. Deze denkfouten, bijvoorbeeld zwart-wit denken, doemdenken en ik moet-denken, kunnen ervoor zorgen dat je situaties en dingen waarneemt op een manier die niet helemaal klopt, zonder dat je dat in de gaten hebt (voor meer soorten denkfouten, kijk eens op deze website of deze website). De manier waarop je denkt over iets beïnvloedt hoe je je voelt en ook hoe je je gedraagt. Daarom is het belangrijk om je bewust te zijn van het proces dat van binnen plaatsvindt wanneer je gestrest bent.