Taal, Recht en Cultuur

Heb je interesse in de relatie tussen taal, recht en cultuur en wil je hierover nadenken met studenten van Geesteswetenschappen en Rechtsgeleerdheid? In deze minor leer je interdisciplinair denken over complexe maatschappelijke vraagstukken waarin talige, juridische en culturele spelregels de uitkomst bepalen. Je kunt de kennis en vaardigheden uit deze minor inzetten in je toekomstige onderzoeks- of beroepsactiviteiten binnen de advocatuur, wetenschap, overheidsbeleid, communicatie, pers, voorlichting of onderwijs.  

Samenvatting

Inhoud

We beseffen vanuit wetenschap en samenleving steeds meer dat het recht moet worden gezien in een groter talig en cultureel verband. In deze interdisciplinaire minor onderzoek je de relatie tussen taal, recht en cultuur. Dat doe je in uiteenlopende rechtsstelsels en geografische gebieden, waaronder privaat- en strafrecht in de Europese Unie, de Verenigde Staten en Azië.

Door expertise over taal, recht en cultuur te bundelen vanuit Geesteswetenschappen én Rechtsgeleerdheid creëer je nieuwe inzichten over maatschappelijke vraagstukken, die je los van elkaar niet kunt bedenken – zoals kwesties over mensenrechten. De minor helpt je om nieuwe kennis en oplossingen aan te reiken voor de ontwikkeling van open en veerkrachtige samenlevingen. De dynamiek tussen talige, juridische en culturele spelregels bepaalt sterk hoe we met elkaar samenleven. Welke zijn er bijvoorbeeld relevant voor goede juridische wetgeving en besluitvorming?

De minor biedt je daarbij een veelzijdige verzameling aan colleges met experts vanuit Geesteswetenschappen, Rechtsgeleerdheid en de praktijk. Je maakt kennis met interactieve werkvormen, waaronder creatieve schrijfopdrachten en een moot court (oefenrechtbank) waarin een historische rechtszaak centraal staat. Door samen te werken, te studeren en te leren met studenten uit andere opleidingen in interdisciplinaire opdrachten leer je over de grenzen van je eigen discipline heen kijken.

Je kiest voor de minor Taal, Recht en Cultuur als je bijvoorbeeld een carrière ambieert waarin de levendige connectie tussen juridische, talige en culturele aspecten een bepalende rol speelt – bijvoorbeeld in de advocatuur, beleid, wetenschap of journalistiek.

Doelgroep

Voor wie?
De minor is toegankelijk voor iedereen en wordt gegeven door docentenduo’s van Geesteswetenschappen en Rechtsgeleerdheid.

Wat vragen we van je?
Je deelt expertise uit je eigen domein en staat open voor dialoog met voor jou minder vertrouwde disciplines binnen deze minor. Omdat je out-of-the-box moet denken en samenwerken vraagt deze minor intellectuele moed, creativiteit en empathie.

Waarom kiezen voor een interdisciplinaire minor? 
Het wordt steeds belangrijker om interdisciplinair geschoold te zijn als wetenschapper of voor andere functies in de samenleving, omdat de complexe uitdagingen van deze tijd vragen om het integreren van expertise. Bij interdisciplinariteit zoek je de verbreding en antwoord op complexe en maatschappelijk relevante vragen die niet door één enkele discipline te beantwoorden zijn. Integratie van inzichten kan bijvoorbeeld plaatsvinden op het niveau van methoden, tools, concepten en theorieën. Zie voor meer informatie de animatie ‘introductie interdisciplinariteit’ van het Programma interdisciplinair Onderwijs.

Studieprogramma

De minor Taal, recht en cultuur bestaat uit 4 verplichte cursussen (30 EC). De  cursussen zijn georganiseerd rond vier thema’s: mensenrechten, taal, vrijheid van meningsuiting en verhalen.

1. Do You Believe in Human Rights. It is not a given that we have human rights today. To what extent are they universal? Or are there linguistic and cultural differences in interpretation and application? With expertise from Literary Studies and International Law, this course is an interdisciplinary introduction to the basis for all law and policy: human rights. As a student, you will integrate knowledge of legal, linguistic and cultural constructions of human rights in an international perspective, particularly Europe and Asia. Because of its international nature, this course is taught in English.

   Het is niet vanzelfsprekend dat we vandaag de dag mensenrechten hebben. In hoeverre zijn ze universeel? Of zijn er talige en culturele verschillen in interpretatie en toepassing? Met expertise vanuit Literary Studies en Internationaal recht biedt dit vak is een interdisciplinaire introductie van de basis voor alle wetgeving en beleid: de rechten van de mens. Als student integreer je kennis over juridische, talige en culturele constructies van mensenrechten in internationaal perspectief, met name Europa en Azië. Vanwege het internationale karakter wordt deze cursus in het Engels gegeven.

2. Taal, recht, regels en interpretatie. Recht kan niet zonder taal (‘rechtspraak’). Taal kan ervoor zorgen dat juridische formuleringen anders kunnen worden geïnterpreteerd. Hoe ga je bijvoorbeeld om met interpretatieproblemen door vertalingen van rechtsregels in het Europees recht? En hoe zet je taal in als forensisch bewijs? Dit vak spitst zich toe op de Nederlandse wetgeving en op de relatie taal en recht, met name de integratie van taalkunde en rechtsleer, interpretatie en taal als bewijs. Vier subthema’s staan centraal: 1. Rechtsregels en taalregels, 2. Betekenis en ambiguïteit (dubbelzinnigheid) in rechtstaal, 3. De noodzaak van interpretatie, 4. Taal als bewijsmateriaal.

3. Vrijheid van meningsuiting in taal, recht en cultuur door de tijd heen. Ideeën over wat vrijheid van meningsuiting in recht en samenleving werden door de tijd heen anders ingevuld. Wat voor traject heeft dit thema gehad in de geschiedenis? Hoe biedt dit inzicht in huidige spanningen rondom vrijheid van meningsuiting, bijvoorbeeld als het gaat om ‘taalmisdaden’ als hate speech, smaad en blasfemie? En wat is de rol van literatuur daarin geweest, zoals satire? Het vak bevat een multisensorisch element: een moot court - het beleven van een historische rechtszaak, die je met je medestudenten naspeelt en waarin je juridische argumentatie of rechtsbesluiten mondeling en schriftelijk opvoert.

4. Narratieven in het recht. Verhalen zijn invloedrijk binnen het recht. Welk verhalen van getuigen, daders en slachtoffers gaan er bijvoorbeeld schuil achter een arrest? En hoe kunnen verhalen vragen over rechtvaardigheid aansnijden? In deze cursus reflecteer je op narratieve aspecten in juridische bronnen en op het juridische aspecten in literaire bronnen. Creatief schrijven vormt een belangrijk onderdeel.

Na het volgen van deze minor:

• ontwikkel je interdisciplinaire vaardigheden, zoals deep listening, samenwerken, perspective taking en zelfreflectie. Daarmee kun je complexe vraagstukken op het kruisgebied van taal, recht en cultuur beter analyseren en beantwoorden.
• heb je rijkere kennis en oplossingen voor de ontwikkeling van open en veerkrachtige samenlevingen waarin de samenhang tussen taal, recht en cultuur een bepalende rol speelt.
• kun je lezen, schrijven en presenteren met een verhoogd bewustzijn van talige en culturele regels die verbonden zijn aan juridische besluitvorming, wetgeving en concepten.
• kun je inzichten over de samenhang tussen taal, recht en cultuur op een betekenisvolle manier relateren aan je eigen vakgebied.
• heb je kennisgemaakt met de belangrijkste internationale academische debatten in verwante vakgebieden op het snijvlak van taal, recht en cultuur.

Het was heel interessant om meer te leren over het juridische perspectief. Ik zou daar graag nog meer over willen leren om dit te kunnen integreren in mijn eigen vakgebied.
Het combineren van de perspectieven van onder meer linguïstiek, taalfilosofie en Nederlandse taal en cultuur met de rechtendiscipline vond ik heel waardevol. Het leverde allerlei inzichten op die je vanuit de reguliere rechtenopleiding niet standaard meekrijgt (of waar je in ieder geval niet zo bij stilstaat).
Interactief, heel interessant, interdisciplinair, ruimte voor eigen invulling, goede docenten. In korte tijd heb ik een goed beeld gekregen van de geschiedenis van de vrijheid van meningsuiting.

Aanmelden en inschrijven

Hoe je je aanmeldt, hangt af van of je al student bent aan de Universiteit Utrecht of niet.

Meer weten?

Neem voor vragen of meer informatie over je aanmelding contact op met het Studiepunt Geesteswetenschappen.