Een chatbot als studiehulp

Hieronder zetten we uiteen hoe ChatGPT (en/of andere chatbots) bij kan dragen aan een goed leerproces. Let daarbij op dat je docent uiteindelijk bepaalt hoe ChatGPT wel en niet mag worden gebruikt in je cursus. Stem het dus af en maak afspraken met je docent, zodat je niet per ongeluk iets doet wat niet de bedoeling is.  

In veel berichtgeving gaat het over de negatieve aspecten van het gebruik van ChatGPT door studenten. Het gaat daarbij vooral om het inleveren van door ChatGPT gegenereerde tekst alsof je het zelf zou hebben geschreven. Iedereen begrijpt natuurlijk dat dit niet de bedoeling is, want eerder mocht je ook al geen werk inleveren dat door iemand anders was geschreven.  Maar een chatbot kun je wel inzetten als studiehulp.  

Hoe kan een chatbot helpen bij het studeren?  

Een effectieve leerstrategie is om jezelf te overhoren over de dingen die je moet leren (Dunlosky et al., 2013). Bijvoorbeeld door aan jezelf uit te leggen hoe een bepaald sociaal-psychologische theorie in elkaar zit, welke geopolitieke redenen Rusland heeft om de Donbas binnen te vallen of hoe je berekent hoeveel water er verdampt uit een rivier van een bepaalde omvang en met een bepaalde stroomsnelheid. Voor simpele feitjes en definities kun je flashcards gebruiken, maar als het wat complexer wordt moet je zelf vragen verzinnen. Het bedenken van vragen om jezelf te overhoren, kan lastig zijn en veel tijd kosten. Studenten geven aan dat al die moeite ervoor zorgt dat ze deze effectieve leerstrategie daarom uiteindelijk niet gebruiken (Hui et al., 2022). Dat is jammer, want zo’n leerstrategie kan je veel opleveren. Een chatbot kan je helpen om om vragen te bedenken, waarmee jij als student kunt oefenen met de stof. 

Om een chatbot overhoringsvragen te laten genereren, is het van belang dat je goede prompts (opdrachten aan de chatbot) geeft. Je kan de leerdoelen van het vak of van het boek gebruiken. Daarin staat beschreven wat je zou moeten kunnen aan het einde van de cursus. Je kunt op deze manier bij jezelf nagaan welke van die leerdoelen je al beheerst. Vaak is het heel lastig om een inschatting te maken van je eigen leren (Bjork, Dunlosky, & Kornell, 2013), maar de chatbot kan je hierbij dus helpen. Vervolgens kun je je meer gaan richten op de leerdoelen, die je nog niet beheerst. Op die manier kun je meer controle uitoefenen over je leerproces; in vakjargon noemen we dit zelfregulerend leren. Door de chatbot te gebruiken als persoonlijke leercoach kun je dus effectiever én efficiënter studeren!  

Hoe kun je een chatbot gebruiken voor een essay?  

Eerder gaven we aan dat je een chatbot natuurlijk niet mag gebruiken om teksten volledig voor je te laten schrijven, die jij vervolgens inlevert. Dat zou gezien worden als fraude, want je hebt de teksten niet zelf geschreven. Maar chatbots worden ook vaak gebruikt als een zoekmachine, zoals Google. Dus in plaats van dat je ‘googelt’, stel je vragen aan de chatbot. Je zou bijvoorbeeld de chatbot kunnen vragen om voorbeelden te geven van van argumenten voor of tegen een bepaalde stelling. Die argumenten kun je dan gebruiken als inspiratie voor je eigen geschreven stuk. Let hierbij op dat chatbots inhoudelijk veel fouten kunnen maken. Het is dus belangrijk dat je het niet zomaar overneemt, maar dat je de inhoud verifieert met behulp van andere bronnen. 

Een andere manier om een chatbot te gebruiken is bij het maken van een outline of opzet van een essay. Je werkt deze vervolgens zelf uit. Hierbij gebruik je de antwoorden van de chatbot dus als advies in het schrijfproces, en ga je daar vervolgens nog flink zelf mee aan de slag.   

Het lastige aan het gebruik van een chatbot bij het schrijven van een stuk is dat je niet weet waar de chatbot de antwoorden op baseert. ChatGPT bevat zowel een databias (vanwege de bias vanuit de gebruikte data), als een trainers bias (vanwege de bias van de data-labelers en programmeurs). We weten alleen niet wat deze biasses precies inhouden en betekenen, dat maakt ChatGPT een grote ‘black box’. Voor wetenschappelijke stukken is het belangrijk dat de informatie klopt en dat die te herleiden is naar de bronnen die gebruikt zijn bij het schrijven van de tekst. Daarvoor moet het transparant zijn. Oftewel je moet precies kunnen zien op welke informatie de argumenten zijn gebaseerd en waar deze informatie vandaan komt. Dat kunnen chatbots op dit moment nog niet goed en zal je dus zelf moeten doen. Als je ChatGPT bronnen laat genereren bij een tekst zal die vaak niet bestaande bronnen verzinnen. Let hier dus extra op.  

Geen ghostwriter, maar studiecoach  

Uiteindelijk zit je natuurlijk op de universiteit om te leren. Door een chatbot jouw werk voor je te laten doen leer je niks en daarnaast kan het gebruik van de chatbot gezien worden als fraude. Je huurt ook geen ghostwriter in om jouw essays voor je te laten schrijven. Wat je wel kan doen, is een studiecoach inhuren om je te leren schrijven. Een chatbot kun je op eenzelfde manier inzetten: als hulplijn tijdens het studeren. Door die hulplijn leer je effectiever en efficiënter en daar gaat het om!  

In het kort:  

  • Een chatbot kan je helpen bij het studeren.  

  • Laat de chatbot vragen voor je verzinnen om jezelf te overhoren over de leerstof.  

  • Laat je door de chatbot inspireren met voorstellen voor de opzet van je essay.  

  • Zorg zelf voor een wetenschappelijke onderbouwing van de inhoud van je essay en transparantie in de gebruikte van bronnen.  

Referenties  
  • Bjork, R. A., Dunlosky, J., & Kornell, N. (2013). Self-regulated learning: Beliefs, techniques, and illusions. Annual review of psychology, 64, 417-444.  

  • Dunlosky, J., Rawson, K. A., Marsh, E. J., Nathan, M. J., & Willingham, D. T. (2013). Improving students’ learning with effective learning techniques: Promising directions from cognitive and educational psychology. Psychological Science in the public interest, 14, 4-58.  

  • Hui, L., de Bruin, A. B., Donkers, J., & van Merriënboer, J. J. (2022). Why students do (or do not) choose retrieval practice: Their perceptions of mental effort during task performance matter. Applied Cognitive Psychology, 36, 433-444.  

 

Dit artikel is ontwikkeld door O&T (Onderwijsadvies en Training).