Taal, Recht en Cultuur

Benieuwd naar hoe taal en cultuur onze visie op recht en rechtvaardigheid vormen? In deze minor ontdek je hoe deze factoren ons begrip van recht beïnvloeden en maatschappelijke vraagstukken kleuren, zowel juridisch als cultureel, zoals de vrijheid van meningsuiting, de vertaling van internationale verdragen en de invloed van culturele waarden op juridische besluiten. Je onderzoekt de ontwikkeling van dit recht en leert hoe getuigenverklaringen en de ervaringen van slachtoffers het rechtssysteem en onze visie op rechtvaardigheid beïnvloeden. Daarnaast ontdek je hoe taal en cultuur de interpretatie van mensenrechten bepalen en hoe vertaalverschillen juridische uitkomsten kunnen veranderen. Deze minor biedt waardevolle inzichten voor een toekomst in de advocatuur, beleidsvorming, de communicatiesector, journalistiek en internationale betrekkingen.

Samenvatting

Inhoud

Steeds meer begrijpen we dat recht, taal en cultuur onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. In deze interdisciplinaire minor ontdek je de wisselwerking tussen deze drie elementen, door ze te onderzoeken in uiteenlopende rechtsstelsels, van het privaat- en strafrecht in de EU tot de Verenigde Staten en Azië.

Door expertise over taal, recht en cultuur te bundelen vanuit Geesteswetenschappen én Rechtsgeleerdheid creëer je nieuwe inzichten over maatschappelijke vraagstukken, die je los van elkaar niet kunt bedenken – bijvoorbeeld over de invloed van taal op de interpretatie van wetgeving, culturele verschillen in strafrecht of de impact van globalisering op mensenrechten. De minor helpt je om nieuwe kennis en oplossingen aan te reiken voor de ontwikkeling van open en veerkrachtige samenlevingen. De dynamiek tussen talige, juridische en culturele spelregels bepaalt sterk hoe we met elkaar samenleven. Welke zijn er bijvoorbeeld relevant voor goede juridische wetgeving en besluitvorming?

De minor biedt je daarbij een veelzijdige verzameling aan colleges met experts vanuit Geesteswetenschappen, Rechtsgeleerdheid en de praktijk. Je maakt kennis met interactieve werkvormen, waaronder creatieve schrijfopdrachten en een moot court (oefenrechtbank) waarin een historische rechtszaak centraal staat. Door samen te werken, te studeren en te leren met studenten uit andere opleidingen in interdisciplinaire opdrachten leer je over de grenzen van je eigen discipline heen kijken. 

Je kiest voor de minor Taal, Recht en Cultuur als je bijvoorbeeld een carrière ambieert waarin de levendige connectie tussen juridische, talige en culturele aspecten een bepalende rol speelt – bijvoorbeeld in de advocatuur, beleid, wetenschap of journalistiek. 

De 4 cursussen zijn georganiseerd rond vier thema’s: mensenrechten, taal, vrijheid van meningsuiting en verhalen. 

Studieprogramma

De minor Taal, recht en cultuur bestaat uit 4 verplichte cursussen (30 EC). De  cursussen zijn georganiseerd rond vier thema’s: mensenrechten, taal, vrijheid van meningsuiting en verhalen.

1. Do You Believe in Human Rights. It is not a given that we have human rights today. To what extent are they universal? Or are there linguistic and cultural differences in interpretation and application? With expertise from Literary Studies and International Law, this course is an interdisciplinary introduction to the basis for all law and policy: human rights. As a student, you will integrate knowledge of legal, linguistic and cultural constructions of human rights in an international perspective, particularly Europe and Asia. Because of its international nature, this course is taught in English.

   Het is niet vanzelfsprekend dat we vandaag de dag mensenrechten hebben. In hoeverre zijn ze universeel? Of zijn er talige en culturele verschillen in interpretatie en toepassing? Met expertise vanuit Literary Studies en Internationaal recht biedt dit vak is een interdisciplinaire introductie van de basis voor alle wetgeving en beleid: de rechten van de mens. Als student integreer je kennis over juridische, talige en culturele constructies van mensenrechten in internationaal perspectief, met name Europa en Azië. Vanwege het internationale karakter wordt deze cursus in het Engels gegeven.

2. Taal, recht, regels en interpretatie. Recht kan niet zonder taal (‘rechtspraak’). Taal kan ervoor zorgen dat juridische formuleringen anders kunnen worden geïnterpreteerd. Hoe ga je bijvoorbeeld om met interpretatieproblemen door vertalingen van rechtsregels in het Europees recht? En hoe zet je taal in als forensisch bewijs? Dit vak spitst zich toe op de Nederlandse wetgeving en op de relatie taal en recht, met name de integratie van taalkunde en rechtsleer, interpretatie en taal als bewijs. Vier subthema’s staan centraal: 1. Rechtsregels en taalregels, 2. Betekenis en ambiguïteit (dubbelzinnigheid) in rechtstaal, 3. De noodzaak van interpretatie, 4. Taal als bewijsmateriaal.

3. Vrijheid van meningsuiting in taal, recht en cultuur door de tijd heen. De invulling van vrijheid van meningsuiting is in de loop der tijd veranderd, afhankelijk van de opvattingen in recht en samenleving. Welke ontwikkelingen heeft dit thema doorlopen in de geschiedenis? Dit biedt waardevolle inzichten in de huidige discussies over vrijheid van meningsuiting, zeker bij kwesties als hate speech, smaad en blasfemie. Welke rol heeft literatuur, zoals satire, gespeeld in dit debat? In dit vak ontdek je niet alleen de theorie, maar ga je het ook beleven: door middel van een interactieve moot court. Samen met je medestudenten speel je een historische rechtszaak na, waarin je juridische argumenten en beslissingen zowel mondeling als schriftelijk opvoert.

4. Narratieven in het recht. Verhalen zijn invloedrijk binnen het recht. Welk verhalen van getuigen, daders en slachtoffers gaan er bijvoorbeeld schuil achter een arrest? En hoe kunnen verhalen vragen over rechtvaardigheid aansnijden? In deze cursus reflecteer je op narratieve aspecten in juridische bronnen en op het juridische aspecten in literaire bronnen. Creatief schrijven vormt een belangrijk onderdeel.

Na het volgen van deze minor:

• ontwikkel je interdisciplinaire vaardigheden, zoals deep listening, samenwerken, perspective taking en zelfreflectie. Daarmee kun je complexe vraagstukken op het kruisgebied van taal, recht en cultuur beter analyseren en beantwoorden.
• heb je rijkere kennis en oplossingen voor de ontwikkeling van open en veerkrachtige samenlevingen waarin de samenhang tussen taal, recht en cultuur een bepalende rol speelt.
• kun je lezen, schrijven en presenteren met een verhoogd bewustzijn van talige en culturele regels die verbonden zijn aan juridische besluitvorming, wetgeving en concepten.
• kun je inzichten over de samenhang tussen taal, recht en cultuur op een betekenisvolle manier relateren aan je eigen vakgebied.
• heb je kennisgemaakt met de belangrijkste internationale academische debatten in verwante vakgebieden op het snijvlak van taal, recht en cultuur.

Doelgroep

Voor wie?
De minor is toegankelijk voor iedereen en wordt gegeven door docentenduo’s van Geesteswetenschappen en Rechtsgeleerdheid.

Wat vragen we van je?
Je deelt expertise uit je eigen domein en staat open voor dialoog met voor jou minder vertrouwde disciplines binnen deze minor. Omdat je out-of-the-box moet denken en samenwerken vraagt deze minor intellectuele moed, creativiteit en empathie.

Waarom kiezen voor een interdisciplinaire minor? 
Het wordt steeds belangrijker om interdisciplinair geschoold te zijn als wetenschapper of voor andere functies in de samenleving, omdat de complexe uitdagingen van deze tijd vragen om het integreren van expertise. Bij interdisciplinariteit zoek je de verbreding en antwoord op complexe en maatschappelijk relevante vragen die niet door één enkele discipline te beantwoorden zijn. Integratie van inzichten kan bijvoorbeeld plaatsvinden op het niveau van methoden, tools, concepten en theorieën. Zie voor meer informatie de animatie ‘introductie interdisciplinariteit’ van het Programma interdisciplinair Onderwijs.

Het was heel interessant om meer te leren over het juridische perspectief. Ik zou daar graag nog meer over willen leren om dit te kunnen integreren in mijn eigen vakgebied.
Het combineren van de perspectieven van onder meer linguïstiek, taalfilosofie en Nederlandse taal en cultuur met de rechtendiscipline vond ik heel waardevol. Het leverde allerlei inzichten op die je vanuit de reguliere rechtenopleiding niet standaard meekrijgt (of waar je in ieder geval niet zo bij stilstaat).
Interactief, heel interessant, interdisciplinair, ruimte voor eigen invulling, goede docenten. In korte tijd heb ik een goed beeld gekregen van de geschiedenis van de vrijheid van meningsuiting.

Aanmelden en inschrijven

Hoe je je aanmeldt, hangt af van of je al student bent aan de Universiteit Utrecht of niet.

Meer weten?

Neem voor vragen of meer informatie over je aanmelding contact op met het Studiepunt Geesteswetenschappen.